Samurai là gì? Khám phá luật lệ và tinh thần của võ sĩ đạo

Mặc dù hiện nay tầng lớp Samurai ở đất nước Nhật Bản không còn giữ được vị trí vốn có trong xã hội hiện đại. Nhưng với sự trung thành, lòng dũng cảm cũng như những phẩm chất tốt đẹp mà tinh thần Samurai đem đến thì đây vẫn là một giá trị văn hóa đáng ngưỡng mộ của đất nước này.

Vậy Samurai là gì? Hãy cùng 2momart tìm hiểu xem nguồn gốc, ý nghĩa và tinh thần của biểu tượng này nhé.
 

Tìm hiểu về chi tiết về Samurai là gì?
 

1.1 Tìm hiểu Samurai nghĩa là gì?

Samurai - từ gốc là “saburau” - có nghĩa là những người phục vụ, bảo vệ, trông coi - nhưng mang tính chất quyền quý và được mọi người xung quanh phải nể sợ. Hiểu theo nghĩa thông thường, đây chính là tầng lớp võ sĩ cao cấp ở đất nước Nhật Bản, họ được đào tạo như một chiến binh và sở hữu kỹ năng chiến đấu vượt trội.

Những người này chỉ phục vụ cho đại tướng hoặc Dainyo (lãnh chúa). Họ thường sẽ trung thành và tận tâm tuyệt đối dù có phải đánh đổi bằng cả tính mạng. Họ đặc biệt tôn thờ tinh thần võ sĩ đạo - hệ thống luân lý đề cao danh dự của người Nhật. Đến đây, các bạn hẳn đã tìm được đáp án cho câu hỏi Samurai có nghĩa là gì rồi nhé.
 

Người chiến binh mang trong mình các phẩm chất cao quý
 

1.2 Lịch sử của Samurai Nhật Bản có từ bao giờ?

Dưới thời phong kiến, Nhật Bản là một quốc gia có đến khoảng 20% là đất nông nghiệp. Điều này dẫn đến rất nhiều những cuộc chiến tranh chấp đất đai giữa các bộ tộc. Từ những cuộc chiến này, tầng lớp Samurai được ra đời với mục đích bảo vệ, phục vụ các tầng lớp như chủ đất để tranh cướp hay bảo vệ đất đai. Đổi lại, họ sẽ được nhận một mảnh đất và chức vụ theo năng lực cống hiến.

Theo truyền thuyết ghi lại, vào năm 660 trước Công Nguyên, Jimmu Tenno trở thành chủ soái của những bộ tộc hiếu chiến. Ông đã đưa bộ tộc của mình từ khu vực Kyushu chinh phục vùng Kinki, tạo nên một triều đại Yamato lừng lẫy. Tiếp đó, bộ tộc này không ngừng mở các cuộc tấn công vào những quốc gia ở Châu Á như Trung Quốc hay Hàn Quốc. Theo lịch sử các chiến binh Yayoi từ thời xa xưa, đây chính là những nhân tố của Samurai sau này ở đất nước Nhật Bản.

Tầng lớp này được nhắc đến nhiều hơn từ trong cuộc chiến tranh giành đất đại giữa 3 bộ tộc lớn thời bấy giờ là Taira, Minamoto và Fujiwara. Tuy nhiên đến năm 1876, Hoàng đế Minh Trị (Meiji) đã ban hành lệnh phế đao, tất cả các Samurai mất đi quyền mang kiếm và nghề nghiệp. Và sau gần 1000 năm tồn tại, họ đã mất đi vị trí đặc biệt của mình trong xã hội Nhật Bản.
 

Biểu tượng Samurai cùng với tinh thần võ sĩ đạo
 

Những vai trò và ý nghĩa Samurai là gì?

Trong suốt nhiều thế kỷ, tầng lớp võ sĩ này đóng vai trò quan trọng trong xã hội của đất nước hoa anh đào. Họ có trách nhiệm bảo vệ và phục vụ cho lãnh chúa, những tấm gương sáng về lòng dũng cảm, trung thành cùng tinh thần vượt khó. Trong một số thời kỳ, Samurai cũng tham gia vào việc quản lý và điều hành các vùng đất mà họ được giao trọng trách cai quản.

Samurai còn có đóng góp đặc biệt quan trọng trong việc phát triển văn hóa Nhật Bản. Đã có không ít võ sĩ nổi tiếng trong lịch sử đạt được những thành tựu nghệ thuật như hội họa, văn chương hay thơ ca. Hay họ còn trở thành nhà sưu tập nghệ thuật và bảo trợ cho các nghệ sĩ. Bên cạnh đó, tinh thần võ sĩ đạo của Samurai cũng ảnh hưởng một cách sâu sắc đến xã hội của xứ sở mặt trời mọc, góp phần tôn vinh những giá trị và đức tính cao đẹp. Tinh thần này đã trở thành phẩm chất cao quý mà tất cả người dân Nhật Bản đều theo đuổi.

Cùng với sự đổi thay của lịch sử và xã hội, vai trò của "tầng lớp" này cũng dần biến chuyển. Sau cuộc cải cách mạnh mẽ của Thiên Hoàng Minh Trị, tầng lớp võ sĩ đạo bị bãi bỏ. Tuy nhiên, một số Samurai đã trở thành quan chức, lãnh đạo trong chính phủ Nhật Bản. Một số người chuyển sang các ngành nghề, lĩnh vực khác nhau trong xã hội.

Ban đầu, họ đều gặp khá nhiều khó khăn trong quá trình chuyển nghề. Dù họ không còn tồn tại như một tầng lớp riêng trong xã hội, thế nhưng tinh thần của những “chiến binh” vẫn hiện hữu và tồn tại trong tâm thức hay cuộc sống của người Nhật đến tận ngày hôm nay.

Những chiến binh này có ý nghĩa đặc biệt trong văn hóa Nhật Bản
 

Tinh thần và luật lệ của Samurai là gì?
 

3.1 Tinh thần võ sĩ đạo truyền thống

Có câu nói rằng “tinh thần Samurai vẫn luôn tồn tại trong đất nước và con người Nhật Bản”. Tinh thần và luật lệ của Samurai được gọi là Bushido, đây chính là quy tắc đạo đức mà những võ sĩ đạo cần tuân thủ. Vào năm 1642, tác phẩm Kashoki của Samurai Saitō Chikamori đã được giới thiệu rộng rãi đến công chúng. Kashoki bao gồm 5 cuộn giấy cung cấp kiến thức, luật lệ dành riêng cho những người “chiến binh”. Trong cuốn thứ 5 có chứa đựng đầy đủ các định nghĩa căn bản về tinh thần võ sĩ đạo.

Khi các cuộc chiến quân sự xuất hiện triền miên, bắt buộc con người luôn phải chuẩn bị tinh thần chiến đấu ở mức cao nhất, vì chiến tranh có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Đặc biệt là trong tầng lớp võ sĩ đạo. Từ nhỏ, trẻ em đã phải học cách sử dụng các loại vũ khí, đi chân trần trên tuyết hay một mình đi vào nghĩa trang để không còn sợ hãi với bất cứ điều gì.

Mang rất nhiều nguyên tắc cứng nhắc, Samurai luôn trung thành, sẵn sàng hi sinh bản thân để bảo vệ sự an toàn, tính mạng và của cải của chủ nhân. Đồng thời, họ còn rất coi trọng danh dự và khí tiết của mình. Những người này sẵn sàng tự sát bằng cách rạch bụng nếu như phạm tội tày đình, danh dự bị xúc phạm, rơi vào tay địch hoặc để chứng minh sự trong sạch.

Suốt hàng thế kỷ, các Samurai đều tuân thủ theo nhiều quy tắc khác nhau phụ thuộc vào gia tộc hoặc chủ nhân mà họ tuyên thệ phục vụ. Những người này sẽ có chung một số giá trị về đạo đức, nhưng họ không có một định nghĩa duy nhất mà tất cả phải tuân theo. Trên chiến trường, họ cũng mưu mô và thực dụng như bất kỳ mọi chiến binh nào khác. Vào thời kỳ Edo, quy tắc của những võ sĩ đạo mới được hệ thống hóa với những phẩm chất và luật lệ cụ thể.
 

Tinh thần võ sĩ đạo luôn được đề cao một cách mạnh mẽ
 

Với tinh thần võ sĩ đạo đáng khâm phục, thừa hưởng những giá trị văn hóa thấm nhuần trong lối sống, các chiến binh Samurai luôn có những nguyên tắc riêng của mình. Cụ thể là:

• Nghĩa: Họ phải là những người mang tinh thần chính nghĩa. Đây được ví như “xương sống” quan trọng nhất của tinh thần võ sĩ đạo. Những người này có tài, học vấn uyên thâm và đặc biệt là có tinh thần chính nghĩa vô cùng cao.
• Dũng: Là dũng khí trong chính nghĩa. Một võ sĩ đạo không thể xem là thực thụ nếu “hữu dũng vô mưu”. Họ phải là người “dũng khí chân chính”, can đảm và có những việc làm ý nghĩa.
• Nhân: Là lòng trắc ẩn, tấm lòng nhân từ với những kẻ yếu thế hơn mình. Đây là phẩm chất mà một Samurai Nhật Bản chân chính phải có.
• Lễ: Thể hiện sự khiêm nhường, sự tôn trọng cảm xúc của người khác. Điều này được hiểu chính xác là thái độ, cách ứng xử của một võ sĩ đạo.
• Chân thành: Người chiến binh quả cảm không bao giờ nói 2 lời, dối trá chính là biểu hiện của sự hèn nhát. Những võ sĩ chân chính luôn xem lời nói là bảo chứng của niềm tin.
• Danh dự: Họ phải là người biết tự xấu hổ, sống rất thanh cao, không làm điều sai trái, điều hổ thẹn với lương tâm.
• Trung nghĩa: Lòng trung thành tuyệt đối với chủ nhân là thứ chính yếu của một võ sĩ đạo. Tuy nhiên, điều này cũng có thể trở thành “ngu trung” nếu không dám nói những điều sai trái của chủ nhân để bảo vệ chính kiến cá nhân.
   

Samurai luôn có riêng cho mình những nguyên tắc
 

3.2 Tinh thần Samurai của người Nhật Bản ngày nay

Ngày nay, Samurai mặc dù không còn tồn tại nhưng tinh thần thì vẫn còn đó và được người Nhật học tập và làm theo. Vì thế, hiệu quả công việc và tinh thần kỷ luật của họ luôn được bạn bè các nước đánh giá cao. Trong 7 nguyên tắc đã nhắc đến ở trên thì người dân đất nước hoa anh đào đã chọn ra cho mình 4 nguyên tắc đạo đức quan trọng nhất là: Tôn trọng, danh dự, chân thành và tận tâm. Hiện nay, có không ít người mong muốn thể hiện tinh thần chiến binh ấy thông qua các hình xăm Samurai độc đáo.
 

Vũ khí và trang phục của Samurai là gì?
 

4.1 Vũ khí

Với võ sĩ đạo, có một số những loại vũ khí như: Katana Tanto Wakizashi, Odachi, Tessen, Zanbato và Tachi. Trong đó Katana và Tanto là 2 loại kiếm được các chiến binh thường xuyên đem theo bên mình.

Katana: Nó được mệnh danh là thanh kiếm sắc bén với chiều dài khoảng chừng 60cm – 70cm, hơi cong.

Tanto (đảo đao): Thường được sử dụng kết hợp cùng với Katana, chiều dài khiêm tốn chỉ khoảng 30cm, đây là loại dao được các “chiến binh” sử dụng trong nghi thức rạch bụng seppuku tự sát để minh chứng cho lòng trung thành, hoặc dùng để ra đòn với đối phương.
 

Vũ khí được các chiến binh sử dụng thường xuyên
 

4.2 Tìm hiểu về trang phục của Samurai là gì?

Cũng giống như những võ sĩ đấu vật Sumo, bộ trang phục bình thường của các Samurai Nhật Bản là bộ Kimono truyền thống, nhưng đã được lược bỏ các chi tiết rườm rà, cách trang trí cùng màu sắc đơn giản, trầm tính, toát lên sự oai nghiêm và chính trực. Bên cạnh đó còn có dép cỏ waraji/ guốc gỗ geta - đây là loại dép mà các chiến binh thường sử dụng.

Bộ trang phục này cũng là thước đo đánh giá trình độ cũng như đẳng cấp của những Samurai khác nhau, như võ sĩ đạo quyền quý sẽ dùng chất liệu thoáng mát, thấm mồ hôi tốt để vận động thoải mái và nhẹ nhàng hơn.

Đặc biệt là trang phục chiến đấu của vĩ sĩ đạo được trang bị một bộ giáp nặng đến hơn 20kg. Những chi tiết được chạm khắc hay may vá trên bộ giáp sẽ thể hiện đẳng cấp và tinh thần oai phong của những “chiến binh” khi họ đặt chân ra chiến trường khốc liệt. Mặc dù bộ giáp nặng nề nhưng Samurai vẫn chiến đấu linh hoạt và mạnh mẽ.

Được biết theo truyền thống, bộ giáp của Samurai có hai loại với tên gọi là Do-Maru và Yoroi. Trọng lượng của Do-Maru nhẹ hơn nhiều so với Yoroi nên được sử dụng phổ biến dành cho những người lính bộ. Còn trang phục Yoroi mang trọng lượng nặng hơn nên thường được sử dụng cho các vị kỵ binh.

Trang phục đặc trưng của những võ sĩ đạo Nhật Bản
 

Cách chiến đấu của những võ sĩ đạo

Samurai là những chiến binh được huấn luyện vô cùng kỹ càng, được học về thiền định và gần như không sợ chết. Họ luôn tự ý thức được rằng bản thân mình vốn là những “cỗ máy hủy diệt” bất khả xâm phạm và khả năng để một ai khác không phải các võ sĩ đạo hạ gục được họ trong một trận đấu tay đôi là điều không thể.

Vì thế, Samurai Nhật Bản tập trung phần lớn vào kiếm thuật, cách sử dụng nhiều loại vũ khí để tấn công đường đường chính chính, rèn luyện kỹ thuật chiến đấu trực diện đến mức bậc thầy. Họ luyện cho đến khi cả thân thể và tinh thần đều trở nên vững chãi, phản xạ nhanh nhạy, từng đường kiếm đều mạnh mẽ như muốn kết liễu kẻ địch chỉ với một chiêu thức.

Những chiến binh này còn thông thạo nhiều kỹ thuật đặc biệt như: Kenjutsu (Kiếm thuật), Jujutsu (Nhu thuật), Iaijutsu (Thuật rút kiếm) và các kĩ thuật khác như Naginatajutsu (Thế đao thuật), Bojutsu (Côn thuật), Sojutsu (Thương thuật), Niten (Song kiếm thuật) hay cả Kodachi Jitsu (Đoản đao thuật).
 

Các võ sĩ đạo sở hữu tinh thần chiến đấu mạnh mẽ
 

Những câu hỏi về thường gặp về Samurai

Để hiểu rõ hơn về những “chiến binh” quả cảm này, bạn hãy theo dõi một vài thông tin sau đây.

• Những bộ phim về Samurai độc đáo nhất?

Những bộ phim về võ sĩ đạo mang ý nghĩa, hình tượng mạnh mẽ, lòng trung thực, coi trọng danh dự đã được sản xuất gồm có: Seven Samurai 1954, Rurouni Kenshin, The last Samurai 2003… hay Black of the Immortal 2017.

• Vị Samurai cuối cùng của đất nước Nhật Bản là ai?

Đó là Saigo Takamori, sinh ra trong một gia đình có 7 người con, kinh tế chỉ đủ sống qua ngày tại vùng Satsuma. Với đức tính của một võ sĩ đạo chân chính, Saigo Takamori đã trở thành một trong những Samurai vĩ đại, có nhiều chiến công hiển hách trong công cuộc thành lập triều đình Minh Trị.

Thông qua bài viết trên, hy vọng bạn đọc đã hiểu rõ về Samurai là gì cũng như hiểu được phần nào về tinh thần võ sĩ đạo trong văn hóa và đời sống của đất nước mặt trời mọc. Hy vọng một chút thông tin này có thể giúp bạn hào hứng hơn với văn hóa và lịch sử Nhật Bản. Còn muốn tìm hiểu thêm thông tin nào khác về các kiến thức mới mẻ của cuộc sống, hãy tham khảo các bài đăng trên 2momart.vn nhé.